Khó
có ai có thể đưa ra một con số chính xác liệu rằng mỗi năm Microsoft
thiệt hại bao nhiêu vì nạn phần mềm lậu chỉ biết rằng theo thống kê,
khoảng hơn 1 nửa lượng máy tính sử dụng Windows mà không trả tiền.
Đặc biệt là ở những nước nghèo như Việt
Nam, có lẽ 90% sử dụng các phiên bản Windows lậu. Tất nhiên, con số
thiệt hại của Microsoft là rất lớn nhưng có một nghịch lý là dường như
hãng này càng ngày càng "nới tay" với giới sử dụng crack. Tại sao lại có nghịch lý này?
Người sử dụng crack càng ngày càng "dễ thở"
Thật ra, nếu như nói cracker càng ngày
càng dễ thở cũng không đúng lắm. Nhưng có một sự thật Windows bị crack
ngày càng nhanh. Nếu như trước đây, phải vài tháng hay chí ít vài tuần,
một phiên bản mới của Windows mới bị crack thì bây giờ, crack đôi khi
còn có... trước cả phiên bản chính thức. Lấy ví dụ như Windows 7, chỉ
chưa đầy 1 ngày sau khi bản chính thức ra mắt, các crack đầy đủ và toàn
diện đã có trên mạng.
Thêm vào đó, độ phức tạp của việc crack
(của người dùng) càng ngày càng... ít đi. Thậm chí, một số bản cài
Windows ngày nay còn... tự động crack, người dùng hầu như không phải tác
động gì cả. Trước đây, muốn crack Windows XP, bạn phải điền key trong
quá trình cài đặt, còn bây giờ, với 30 ngày sử dụng không key, bạn sẽ "dễ thở"
hơn nhiều. Hay trường hợp bạn bị phát hiện không bản quyền, với Windows
XP, bản phải chỉnh sửa hệ thống, xóa key thậm chí cài lại Win thì hiện
nay, mọi việc gói gọn trong khoảng 3 4 click chuột.
Thậm chí, ngay cả "hình phạt" dành cho những phiên bản crack bị phát hiện cũng nhẹ đi rất nhiều. Đối với Windows XP, nếu như bị phát hiện, bạn sẽ bị "tự động"
reset mỗi tiếng một lần kèm thêm những thông báo, hạn chế liên tục xuất
hiện trong quá trình sử dụng. Nhưng đến Windows 7, mọi việc dường như
đã khác hẳn: bạn chỉ bị thay một màn hình đen kèm dòng thông báo khá nhẹ
nhàng với góc dưới màn hình và không gì cả. Hầu như không vấn đề gì với
một người sử dụng không quá khó tính.
Một sự thật nữa, hiện nay các phần mềm miễn phí mà Microsoft cung cấp cũng đã "lỏng"
tay hơn rất nhiều trong vấn đề check bản quyền. Hãy nhớ, thời mới ra IE
7 và Windows Media Player 9, Microsoft yêu cầu check bản quyền HĐH rất
khắt khe mới cho cài đặt. Tất nhiên, vẫn có cách cho những người sử dụng
phiên bản lậu cài đặt những phần mềm này nhưng hết sức khó khăn và lằng
nhằng. Còn bây giờ, hầu như không còn phần mềm miễn phí nào của
Microsoft yêu cầu kiểm tra bản quyền trước khi cài đặt nữa cả.
Rõ ràng, bên cạnh việc hacker ngày càng
giỏi lên thì sự nhân nhượng rõ ràng trong chính sách của Microsoft là
nguyên nhân quan trọng hơn. Vậy tại sao Microsoft lại làm vậy? Phải
chăng ông hoàng phần mềm đã chịu "đầu hàng" trước các cracker?
Đi tìm nguyên nhân?
Để tìm ra nguyên nhân của sự kỳ lạ này,
chúng ta hãy làm một bài toán so sánh giữa cái được và mất của Microsoft
khi tiến hành một cuộc chiến tranh toàn diện và đúng nghĩa với giới
hacker. Những phân tích này chủ yếu dựa vào thực tế của việc phát hành
IE 7 và WMP 9 cách đây vài năm và tình hình thực tế hiện nay của
Microsoft.
Đầu tiên, có một thực tế là doanh thu
của Microsoft hiện nay không đến nhiều từ đối tượng sử dụng cá nhân, nhu
cầu phổ thông - đối tượng chính sử dụng crack. Một phần rất lớn trong
doanh thu của Microsoft đến từ các hợp đồng với các hãng sản xuất laptop
như Dell, HP, Acer... các chính phủ, các công ty doanh nghiệp trên thế
giới. Hãy nhìn vào cái cách mà cổ phiếu Microsoft tăng điểm khi đến thời
gian ra hạn hợp đồng của hãng này với các chính phủ lớn trên thế giới
để rõ phần doanh thu này ảnh hưởng lớn thế nào với Microsoft.
Một yếu tố quan trọng, có thể nói là
quan trọng nhất khiến nguồn doanh thu này của Microsoft luôn luôn rất
lớn và ổn định: sự phổ biến gần như tuyệt đối của Windows. Có lúc lên,
lúc xuống nhưng nói chung lúc nào thị phần Windows cũng khoảng 90 ~ 95%
thị trường - gần như tuyệt đối. Tất nhiên, trong "công việc" nói
chung, thị phần của Windows còn lớn hơn nữa. Sự phổ biến đảm bảo cho
Windows gần như là lựa chọn duy nhất cho thị trường rất lớn này nhất là
trong hoàn cảnh mà sự tương thích giữa các HĐH trên máy tính là rất
thấp.
Rõ ràng, dễ thấy các chính phủ sẽ không
bao giờ chuyển sang sử dụng một HĐH khác nhằm đảm bảo sự ổn định của hệ
thống (chắc chắn lợi ích cao hơn nhiều so với chi phí bỏ ra) còn các nhà
sản xuất laptop (trừ Apple) sẽ không dại gì rời khỏi mảnh đất an toàn
và màu mỡ này.
Vậy sẽ ra sao nếu như Microsoft mạnh tay
với giới sử dụng crack? Đầu tiên, dễ thấy, một số rất lớn đặc biệt tại
các thị trường mới, sẽ buộc phải chuyển dùng một giải pháp khác với chi
phí thấp hơn và khả năng Windows không thể thống trị không phải là không
có. Mất đi thị phần tuyệt đối, đồng nghĩa với Microsoft sẽ mất đi lợi
thế cạnh tranh lớn nhất của Windows và việc hãng này đối mặt với một
cuộc khủng hoảng lớn là điều dễ xảy ra. Việc đánh đổi vài tỷ USD doanh
thu (cứ cho là vậy) với sự ổn định trị giá hàng chục tỷ thậm chí hàng
trăm tỷ là điều không sáng suốt cho lắm. Thậm chí con số một vài tỷ USD
còn khá là lạc quan bởi phần lớn người dùng lậu có lẽ sẽ vẫn có thể
crack hoặc chuyển sang dùng giải pháp khác thay vì tiếp tục sử dụng
Windows.
Thật ra, sự khủng hoảng này tuy chưa bao
giờ xảy ra với Windows nhưng đã xảy ra với một niềm tự hào khác của
Microsoft: Internet Explorer. Hãy nhớ lại thời điểm ra mắt IE 7, khi đó
IE đang chiếm khoảng 85% thị phần. Vấn đề của Microsoft khi đó là cần
thay thế IE 6 vốn đã quá lỗi thời, khả năng bảo mật thấp bằng một phiên
bản mới hơn, toàn diện hơn. IE 7 ra đời với sứ mạng đó và trong một thị
trường mà sự cạnh tranh đến từ các đối thủ khác, đặc biệt là Firefox
ngày càng lớn.
Một sai lầm cực lớn trong chiến lược của
Microsoft đã được đưa ra: kiểm tra nghiêm ngặt vấn đề bản quyền với
người dùng muốn cài đặt và nâng cấp lên IE 7. Rút cục, điều này thay vì
nâng tỷ lệ người dùng sử dụng Windows bản quyền thì lại khiến cho người
dùng (tất nhiên, phần nhiều là người dùng Windows lậu) khó khăn trong
quá trình nâng cấp. Và tất nhiên, IE 6 nếu so sánh với Firefox hay
Chrome chỉ là trò đùa, không hơn không kém.
Từ đó về sau, sự xuống dốc của IE thể
hiện rõ ràng, mặc cho các nỗ lực của Microsoft. Để nói về vấn đề này,
chúng tôi sẽ có riêng một bài viết sau này nhưng nói chung, sai lầm của
Microsoft là tạo cơ hội cho người dùng sử dụng và quen dần với sản phẩm
của đối thủ. Tất nhiên, cũng có phần khập khiễng khi so sánh Windows với
IE nhưng nguy cơ cả hai phải đối mặt nếu Microsoft thắt chặt chính sách
là khá giống nhau.
Kết
Bảo tồn sự thống trị của Windows trên PC
là mục đích cực lớn và có lẽ là lý do lớn nhất khiến Microsoft nhẹ tay
với những người sử dụng crack như hiện nay. Đặc biệt khi mà kỷ nguyên
hậu PC, thách thức lớn nhất mà Microsoft phải đối mặt từ ngày ra đời đến
giờ, đang đến gần, bảo vệ sự phổ biến và thống trị của Windows cũng là
cách duy nhất để duy trì sức mạnh của Microsoft.
Theo Genk |
. |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét